Στις 21 Ιουλίου του 2021, το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RBC ανακοίνωσε ότι η Ρωσία κατάφερε να αποκοπεί από το παγκόσμιο Internet σε δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν το δίμηνο Ιουνίου-Ιουλίου. Για την κίνηση αυτή το πρακτορείο επικαλέστηκε αναφορές από την ομάδα ειδικών που έχει αναλάβει τη βελτίωση της ασφάλειας στο Internet στη χώρα.
Η δοκιμαστική αποκοπή της Ρωσίας από τον παγκόσμιο ιστό δεν ήταν μια αποσπασματική κίνηση. Αντιθέτως, είναι η κλιμάκωση μιας σειράς ενεργειών, που ξεκίνησαν ήδη από το 2019, αν όχι νωρίτερα, όταν η Ρωσία πέρασε ένα σχετικό νόμο, με στόχο την προστασία του ρωσικού Internet από εξωτερικές απειλές, σε απάντηση της επιθετικής στρατηγικής κυβερνοσφάλειας των ΗΠΑ, σύμφωνα με τις ρωσικές αρχές. Ένας νόμος τουλάχιστον αμφιλεγόμενος, που ξεσήκωσε αντιδράσεις ακτιβιστών.
Η Ρωσία βεβαίως, δεν ήταν η πρώτη χώρα που θέλει να αποκόψει το δίκτυό της από το παγκόσμιο Internet. Το έχει ήδη κάνει σε ένα μεγάλο βαθμό η Κίνα, η οποία έχει αποκόψει την πρόσβαση των πολιτών της από πλήθος online υπηρεσιών που ελεύθερα απολαμβάνει ο δυτικός κόσμος. Google, Facebook, Wikipedia, YouTube, Twitter και πολλές ακόμα «δυτικές» πλατφόρμες είναι απαγορευμένες στους πολίτες της Κίνας. Το ίδιο και πλήθος ενημερωτικών μέσων, όπως το BBC ή οι New York Times.
Το Μάρτιο του 2020, με την πανδημία να βρίσκεται σε πλήρη έξαρση, η Κίνα προχώρησε ένα ακόμα βήμα, προτείνοντας την “επανευφεύρεση του Internet”. Στην πρότασή της για την τεχνική αναβάθμιση του Internet, η Κίνα πρότεινε την ενσωμάτωση ενός μηχανισμού που θα επέτρεπε την απομόνωση ενός τμήματος του διαδικτύου. Ένα μηχανισμό που θα ήθελε να ενεργοποιήσει κάποια στιγμή κάθε απολυταρχικό καθεστώς στον κόσμο.
Χρειάστηκαν λιγότερο από τρεις δεκαετίες από την είσοδο του Internet στη ζωή μας για να αποδειχτεί ότι η διάσπασή του δεν ήταν ένα απίθανο, δυστοπικό σενάριο, αλλά μία ζοφερή, εν εξελίξει, πραγματικότητα. Μία πραγματικότητα που απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια πρωτοπόρα μυαλά από τον κλάδο της τεχνολογίας. Ήδη από το 2016 η έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (που υπογράφεται από τον πατέρα του Internet, Βίντον Σερφ) έκανε λόγο για έναν αυξανόμενο κίνδυνο, ο παγκόσμιος ιστός να μετασχηματιστεί σε νησίδες χαλαρά συνδεδεμένες μεταξύ τους. Αυτό δεν είναι αποτέλεσμα πάντα πολιτικών επιλογών (όπως στα παραδείγματα Κίνας και Ρωσίας) αλλά και εμπορικών πρακτικών των μεγάλων ονομάτων από τον κλάδο της τεχνολογίας. Πρακτικές για τις οποίες πρώτος είχε μιλήσει ο δημιουργός του Web, ο σερ Τιμ Μπέρνερς Λι, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, ο οποίος σημείωνε ότι η πολιτική των μεγάλων πλατφορμών, όπως το Facebook ή το Linkedin, που αποκόπτουν την αλληλεπίδραση με το υπόλοιπο διαδίκτυο, συνιστούν επίσης κίνδυνο κατάτμησης του Διαδικτύου.
Προσωπικότητες, όπως ο Τιμ Μπέρνερς Λι και ο Βίντον Σερφ, οραματίστηκαν ένα ουδέτερο, ελεύθερο σε όλους, παγκόσμιο Internet. Δεν χρειάστηκαν παρά μόνο μερικά χρόνια για να αποδειχθεί πώς αυτό το όραμα ήταν μια ουτοπία.
