Τι θα γινόταν αν μπορούσαμε με κάποιο μαγικό τρόπο να αφαιρέσουμε όλα τα πλαστικά υλικά από τη ζωή και την καθημερινότητά μας.
Μοιάζει δελεαστικό, για χάρη της υγείας του πλανήτη μας, αλλά είναι ένα ρεαλιστικό σενάριο για το μέλλον;
Σήμερα, η βιομηχανία συσκευασίας είναι μακράν ο μεγαλύτερος χρήστης πλαστικού. Όμως χρησιμοποιούμε το πλαστικό με πολλούς άλλους τρόπους μεγαλύτερης διάρκειας: είναι στα κτίριά μας, στις μεταφορές και σε άλλες ζωτικής σημασίας υποδομές, όπως επίσης και σε αμέτρητα καθημερινά αντικείμενα: στις ηλεκτρονικές και ηλεκτρικές συσκευές, στα χαλιά, στα τηλέφωνα, στα ρούχα, στα έπιπλα και πολλά ακόμη. Χρησιμοποιείται ευρέως στον κλάδο της υγείας για ιατρικό και φαρμακευτικό υλικό, σε γάντια, σωλήνες, σύριγγες, σάκους αίματος, φιαλίδια δειγμάτων και πολλά ακόμη προϊόντα που συνδέονται με την υγεία, όπως τα προφυλακτικά ή οι μάσκες προστασίας.
Ωστόσο, θα υπήρχαν θετικά στοιχεία σε έναν κόσμο χωρίς πλαστικό: Χαρακτηριστικά, από τους 8.300 εκατομμύρια τόνους πλαστικού που παρήχθησαν μέχρι το τέλος του 2015, 6.300 εκατομμύρια τόνοι έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής τους και έχουν απορριφθεί. Μάλιστα, μικροπλαστικά έχουν βρεθεί στον θαλάσσιο πάγο της Ανταρκτικής, στα έντερα των ζώων που ζουν στις ακόμα και στις βαθύτερες ωκεάνιες τάφρους και στο πόσιμο νερό σε όλο τον κόσμο.
Για την ώρα, ένας κόσμος χωρίς πλαστικό δεν μοιάζει ρεαλιστικός. Χρειάζεται να φανταστούμε πώς θα άλλαζαν οι ζωές μας αν ξαφνικά χάναμε την πρόσβαση στο πλαστικό και πώς μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε πώς να σφυρηλατήσουμε μια νέα, πιο βιώσιμη σχέση μαζί του. Η τεχνολογία θα μπορούσε να παίξει ένα καταλυτικό και πολυδιάστατο ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση. Ενεργοποιώντας επιχειρήσεις, οργανισμούς, φορείς, αλλά και τους πολίτες και παράγοντας κοινωνικά, περιβαλλοντικά, ακόμα και εμπορικά οφέλη για όλες τις πλευρές.
Ψηφιακές τεχνολογίες, όπως οι εφαρμογές για smartphones, το Internet και τα Social Media, η τεχνητή νοημοσύνη και τα Big Data, το Blockchain και το Ιnternet of Things, οι τεχνολογίες δορυφόρων μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο σε όλη την αλυσίδα και τα στάδια παραγωγής, διανομής, χρήσης, συλλογής, ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης του πλαστικού. Ενδεικτικά, υπάρχουν μη κερδοσκοπικού οργανισμοί, που χρησιμοποιούν το Blockchain για τη μείωση της ροής του πλαστικού στους ωκεανούς, ανταμείβοντας όσους ανακυκλώνουν στις αναπτυσσόμενες χώρες, αντίστοιχα άλλες αναπτύσσουν προηγμένες τεχνολογίες για τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων, χρησιμοποιώντας δορυφορική απεικόνιση και μοντέλα μηχανικής μάθησης, ενώ πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ εκτιμά ότι η ωρίμανση τεχνολογιών, όπως το ΑΙ, τα Big Data και το Machine Learning ανοίγει νέες δυνατότητες στην κατανόηση των φυσικών συστημάτων του πλανήτη μας και στη βελτιστοποίηση των παρεμβάσεων που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος.
H ψηφιακή τεχνολογία όμως μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της συμμετοχής των πολιτών, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση του κοινού και συμβάλλοντας σε θετικές αλλαγές συμπεριφοράς. Αυτό ίσως είναι και το πιο σημαντικό όφελος που μπορεί να προσφέρει.
