Ήταν 21 Ιουλίου 2011, όταν το διαστημικό λεωφορείο Atlantis προσγειώθηκε στο διαστημικό Κέντρο Κένεντι, ολοκληρώνοντας το αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα, ανοίγοντας από τότε το δρόμο στις ιδιωτικές εταιρείες. Από τη δεκαετία του 60’ έως και τότε η κατάκτηση του Διαστήματος ήταν ένας αγώνας αποκλειστικά λίγων κρατών. Ένας πολυδάπανος αγώνας δρόμου, στον οποίο η μικρή Ελλάδα ήταν από δύσκολο έως αδύνατο να διεκδικήσει μια θέση.
Ωστόσο, από εκείνο το βράδυ της 21ης Ιουλίου του 2011 τίποτα δεν είναι πια ίδιο. Το τέλος μιας εποχής και η αρχή μιας επόμενης, στην οποία το Διάστημα περνάει σταδιακά στα χέρια των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Οι κανόνες άλλαξαν μια και καλή, με τη SpaceX του Ίλον Μασκ αποτελεί τη νέα μεγάλη δύναμη και μαζί με αυτή αρκετές ακόμη επιχειρήσεις σχεδιάζουν τη δική τους παρουσία (Blue Origin, Virgin Galactic κ.α.), ενώ πολύ περισσότερες αναπτύσσουν εφαρμογές, εξαρτήματα και λύσεις.
Οι ελληνικές ευκαιρίες
Μπορεί μέσα σε αυτό το τοπίο, όπως έχει διαμορφωθεί και διαμορφώνεται, η Ελλάδα να παίξει το δικό της ρόλο; Προφανώς και από τη χώρα μας απουσιάζουν οι δισεκατομμυριούχοι οραματιστές, που μπορούν να στηρίξουν με τα κεφάλαια και τους επενδυτές που συγκεντρώνουν την πραγματοποίηση ιδιωτικών διαστημικών αποστολών, όπως βλέπουμε στις ΗΠΑ, όμως το τελευταίο διάστημα συναντάμε αισιόδοξα μηνύματα για την ελληνική εκπροσώπηση σε διαστημικά προγράμματα, κάτω από την ομπρέλα της Ευρώπης και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA). Άλλωστε, ο τομέας του Διαστήματος βρίσκεται σε εκρηκτική ανάπτυξη, με τις εφαρμογές του να χρησιμοποιούνται καθημερινά από τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες υπηρεσίες για την παροχή υπηρεσιών σε πολλούς τομείς. Ήδη λοιπόν από τον προηγούμενο Φεβρουάριο τρία ελληνικά αστεροσκοπεία (Χελμού, Σκίνακα και ο Σταθμός Χολομώντα) συμμετέχουν στο φιλόδοξο πρόγραμμα “Fibre in the Sky” του ESA. Ένα «δίκτυο οπτικών ινών στον ουρανό» υπερυψηλών ταχυτήτων για την ανάπτυξη ασφαλών, κρυπτογραφημένων επικοινωνιών στην Ε.Ε.
Λίγο αργότερα, μόλις τον προηγούμενο Μάρτιο η Ελλάδα έγινε επίσης η 21η χώρα της Ευρώπης, που αποκτά τη δική της θερμοκοιτίδα για startups, οι οποίες δραστηριοποιούνται στο πεδίο των τεχνολογιών του διαστήματος. Πρόκειται για ένα ακόμα φιλόδοξο πρόγραμμα, στο οποίο κάθε χρόνο εντάσσονται περίπου 180 επιχειρήσεις πανευρωπαϊκά. Μέσω και της δικής μας θερμοκοιτίδας φιλόδοξες ελληνικές επιχειρήσεις ενθαρρύνονται πλέον για την ανάπτυξη καινοτομίας, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και βέβαια υποστηρίζονται με πόρους αλλά και με τη μεταφορά τεχνογνωσίας από το διεθνές περιβάλλον.
Άλλωστε παρά την μέχρι τώρα απουσία τέτοιων κεντρικών πρωτοβουλιών, είχαμε ήδη παραδείγματα ελληνικών επιχειρήσεων με ενεργό ρόλο στη διαστημική βιομηχανία. Όπως η Elfon, στην οποία έχει ανατεθεί από την ΟΗΒ System AG (μία από τις τρεις κατασκευάστριες εταιρείες δορυφόρων στην Ευρώπη) η κατασκευή της καλωδίωσης ενός διαστημοπλοίου-τηλεσκόπιο, που έχει σκοπό την αναλυτική μελέτη εξωπλανητών.
Οι παραπάνω εξελίξεις δείχνουν ότι η Ελλάδα έχει το περιθώριο να διεκδικήσει το δικό της «ταξίδι στο διάστημα». Όχι ίσως με «δικό της διαστημόπλοιο» αλλά με τη συμμετοχή της σε επιμέρους εφαρμογές και λύσεις για την ανάπτυξη διαστημικών τεχνολογιών.
