Ελληνικό καλοκαίρι και φωτογραφία είναι ο απόλυτος συνδυασμός. Τα γαλαζοπράσινα νερά, τα χαρακτηριστικά λευκά κυκλαδίτικα σπίτια, οι πευκόφυτες παραλίες του Ιονίου, το ηλιοβασίλεμα και βέβαια τα χαρούμενα ανθρώπινα πρόσωπα συνιστούν το ιδανικό σκηνικό για μια καλή φωτογραφία. Σίγουρα το ολοκαίνουριο smartphone ή η νέα κάμερα που πήρες λειτουργούν καλά στις αυτόματες ρυθμίσεις, όμως μάλλον θα ήθελες και εσύ να ελέγχεις ακόμα καλύτερα το αποτέλεσμα της λήψης σου.
Το υπερβολικό φως που έκαψε ένα κομμάτι του κάδρου σου, το υποφωτισμένο πρόσωπο ενός φίλου, ο έντονος κόκκος μιας βραδινής λήψης είναι μόνο μερικά από τα δυσάρεστα φαινόμενα που συναντάμε σε μια λήψη, που αρχικά νομίζουμε ότι πήγε μια χαρά αλλά τελικά το αποτέλεσμα δεν μας δικαίωσε.
Η φωτογραφία έχει μερικούς βασικούς κανόνες. Αν τους τηρήσεις το αποτέλεσμα θα σε εκπλήξει ευχάριστα. Και μάλιστα πολύ γρήγορα. Πρώτος κανόνας: τα πάντα ξεκινούν από το φως. Είναι το θεμέλιο της φωτογραφίας. Το υπερβολικό φως χαλάει πάντα το αποτέλεσμα μιας λήψης, ανεξάρτητα με το ποιο είναι το αντικείμενο που φωτογραφίζεις. Ξέχασε λοιπόν τις φωτογραφίες μέρα-μεσημέρι στις διακοπές σου. Αυτές τις ώρες άφησε την κάμερα και το smartphone στην άκρη, κάνε μια βουτιά στη θάλασσα. Αντίθετα, ξαναπιάστα όταν θα έχει γλυκάνει το φως. Μερικά από τα πιο όμορφα πορτρέτα βγαίνουν περίπου μια ώρα πριν το ηλιοβασίλεμα, στη διάρκεια της λεγόμενης «χρυσής ώρας» (golden hour). To συγκεκριμένο φως προσφέρει μια ζεστασιά και λάμψη στα πρόσωπα. Αντίστοιχα, οι φωτογραφίες τοπίου μπορεί να ανέβουν επίπεδο κατά τη διάρκεια της λεγόμενης «μπλε ώρας». Δηλαδή αμέσως μόλις χαθεί ο ήλιος από τον ορίζοντα ή λίγο πριν την εμφάνισή του, νωρίς το πρωί.
Ακόμα και αυτές τις στιγμές, αλλά και σε οποιοδήποτε άλλο σενάριο, πριν τραβήξεις μια φωτογραφία παρατήρησε την κατεύθυνση του φωτός, τις σκιές που δημιουργεί, παράμετροι που επηρεάζουν το πού θα στήσεις το αντικείμενό σου για να το φωτογραφίσεις.
Γνώρισε τον εξοπλισμό σου. Αν δεν είσαι εξοικειωμένος/η με τα εργαλεία που χρησιμοποιείς, τα πλάνα σου δεν θα καταφέρουν να ξεφύγουν από αυτά του ερασιτέχνη. Πειραματίσου, μάθε για παράδειγμα πως λειτουργεί το τρίγωνο έκθεσης: διάφραγμα, ταχύτητα κλείστρου και ISO συνιστούν ένα τρίγωνο ρυθμίσεων και η μεταξύ τους συνεργασία επηρεάζουν την έκθεση στο φως. Είναι το πρώτο βήμα για να ξεφύγεις από την αυτόματη λειτουργία στη χειροκίνητη και θα σε βοηθήσει να κατανοήσεις πως λειτουργεί η κάμερα (μηχανής ή smartphone) και τι είναι ικανή να σου προσφέρει. Αντίστοιχα, μάθε τις ιδιαιτερότητες του κάθε φακού (είτε έχεις smartphone είτε κάμερα), αφού δεν είναι όλοι οι φακοί για όλα τα θέματα φωτογράφισης και κάθε οπτική γωνία που επιλέγεις.
Μη φοβάσαι τις βραδινές λήψεις. Βρες ένα σταθερό σημείο ή ένα τρίποδο για να τοποθετήσεις τον εξοπλισμό σου και να πειραματιστείς με την αργή ταχύτητα κλείστρου και τις μακροχρόνιες εκθέσεις. Ένα λιμανάκι, ένα υποφωτισμένο σοκάκι αποτελούν δύο καλά σημεία για να δοκιμάσεις λήψεις χωρίς πολύ φως. Μη σε προβληματίζουν οι ανθρώπινες φιγούρες που δεν θα βγουν καθαρές, εστίασε στα σταθερά σημεία του πλάνου σου.
Ο χρυσός κανόνας των τριών για landscape ή street photography. Τόσο στο smartphone όσο και στην κάμερα μπορείτε να βρείτε μια ρύθμιση (συνήθως λέγεται gridlines), που διαιρεί το κάδρο σας σε εννιά ίδια παραλληλόγραμμα. Τοποθέτησε το βασικό θέμα της λήψης σε ένα από τα σημεία που τέμνονται οι κάθετες και οι οριζόντιες γραμμές της οθόνης και θα παρατηρήσετε ότι αναδεικνύεται πολύ περισσότερο από κάθε άλλο σημείο θα μπορούσες να είχες επιλέξει.
Απέφυγε τις κουνημένες φωτογραφίες. Βήμα πρώτο, σε περίπτωση που διαθέτεις κάμερα μαθαίνεις να την κρατάς καλά. Με τα δύο χέρια, το ένα στο κυρίως σώμα, το άλλο στο φακό, από κάτω και κοντά στο σώμα για υποστήριξη του βάρους. Βήμα δεύτερο, ταχύτητα κλείστρου. Ένα βασικός κανόνας είναι η ταχύτητα κλείστρου να είναι μεγαλύτερη από την εστιακή απόσταση του φακού. Για παράδειγμα, αν έχεις ταχύτητα στο κλείστρο 1/100 του δευτερολέπτου, η εστιακή απόσταση πρέπει να είναι κάτω από τα 100mm. Μια καλή ταχύτητα κλείστρου για να παγώσεις το κινούμενο βασικό θέμα του κάδρου σας είναι σίγουρα κάτω από το 1/100 του δευτερολέπτου (1/150, 1/250 κ.λπ., ανάλογα βέβαια με την ταχύτητα που κινείται το θέμα).
Αυτές είναι κάποιες βασικές συμβουλές πάνω στις οποίες μπορείς να βασιστείς για τις πρώτες σου «επαγγελματικές λήψεις». Χρειάζεται εξάσκηση, πειραματισμός και για αρχή επέμεινε στις φωτογραφίες και τα θέματα που σε εμπνέουν, ώστε να δώσεις τον καλύτερο εαυτό σου. Πολύ σύντομα θα διαπιστώσεις τη διαφορά από τις φωτογραφίες του περυσινού καλοκαιριού.
