26 Δεκεμβρίου 2004, Ινδικός Ωκεανός. 27 Φεβρουαρίου 2010, Χιλή. 11 Μαρτίου 2011, Ιαπωνία. 22 Δεκεμβρίου 2018, Ινδονησία. Τέσσερις ημερομηνίες σταθμοί του 21ου αιώνα, τέσσερις μόλις περιπτώσεις όπου η ανθρωπότητα δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τα τσουνάμι που προκλήθηκαν από σεισμούς και εκρήξεις ηφαιστείων, με τραγικές συνέπειες σε ζωές, οικονομικές ζημιές, αλλά και συνέπειες για τον πλανήτη και τα περιβαλλοντικά οικοσυστήματα.
Τα τσουνάμι είναι σπάνια γεγονότα, αλλά μπορεί να είναι εξαιρετικά θανατηφόρα. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, τα τελευταία 100 χρόνια, 58 από αυτά έχουν στοιχίσει περισσότερες από 260.000 ζωές, ή κατά μέσο όρο 4.600 ανά γεγονός, ξεπερνώντας κάθε άλλο φυσικό κίνδυνο. Και όπως υπενθυμίζουν, μέχρι το 2030 το 50% του πληθυσμού της Γης θα κατοικεί σε παράκτιες περιοχές, μια συνθήκη που καθιστά πιο επιτακτική την ανάγκη πρόληψης, πρόβλεψης και αντιμετώπισης αυτών των φυσικών φαινομένων.
Η ταχεία και λεπτομερής πρόβλεψη ενός τσουνάμι, ιδιαίτερα κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ της δημιουργίας του και της άφιξής του στις παράκτιες περιοχές, μπορεί να παρέχει σημαντικές πληροφορίες για την υποστήριξη της γρήγορης και αποτελεσματικής εκκένωσης στις παράκτιες κοινότητες. Στη δεκαετία που ακολούθησε το μεγάλο τσουνάμι στην Ιαπωνία, τα δίκτυα παρατήρησης των υπεράκτιων και παράκτιων τσουνάμι και οι μέθοδοι για την πρόβλεψη σε πραγματικό χρόνο με χρήση δεδομένων παρατήρησης έχουν παρουσιάσει μια σημαντική πρόοδο, χωρίς όμως να έχουν δοκιμαστεί σε αντίστοιχου μεγέθους γεγονότα, όπως εκείνο της 11ης Μαρτίου 2011. Τον τελευταίο χρόνο, διαφορετικές ομάδες επιστημόνων ισχυρίζονται ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό σύμμαχο αυτής της προόδου, προβλέποντας με ακρίβεια το χρόνο που θα συμβεί ένα τσουνάμι, αλλά και τα χαρακτηριστικά του.
Ειδικότερα, Ιάπωνες επιστήμονες ισχυρίζονται ότι έχουν αναπτύξει ένα ΑΙ σύστημα που μπορεί να προσφέρει πολύ γρήγορα πληροφορίες σχετικά με το μέγεθος ενός τσουνάμι και το χρόνο άφιξής του στις ακτές με βάση δεδομένα παρατήρησης σε πραγματικό χρόνο. Το σύστημα που ανέπτυξαν εκπαιδεύτηκε σε 10.000 συνθετικά σενάρια και απαιτεί πολύ λιγότερους επεξεργαστικούς πόρους από εκείνους που χρειάζονται στην παρούσα φάση τα δίκτυα παρατήρησης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το σύστημα θα μπορούσε να παρέχει γρήγορη και αξιόπιστη πρόβλεψη των πλημμυρικών φαινομένων για το τσουνάμι του 2011, 34 λεπτά πριν από την άφιξή του σε κάθε παράκτια περιοχή ξεχωριστά.
Για την επιστημονική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ ο στόχος της έρευνας ήταν να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία για να βοηθήσει τους ειδικούς να αποκτήσουν ακριβείς εκτιμήσεις σε πραγματικό χρόνο αυτών των γεωλογικών γεγονότων. Αξιοποιώντας ηχογραφήσεις σε μεγάλα βάθη των ωκεανών μετά από 201 σεισμούς που σημειώθηκαν στον Ειρηνικό και στον Ινδικό ωκεανό, το σύστημα ΑΙ μπορεί να διαχωρίσει τον τύπο των σεισμών που προκαλεί μεγάλη μετατόπιση νερών, ανακτώντας τις κύριες ιδιότητές του από ακουστικά σήματα, σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Για τους επιστήμονες αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα για τη δημιουργία ενός αξιόπιστου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης ενός τσουνάμι.
Προφανώς καθένα από τα παραπάνω συστήματα θα χρειαστεί να δοκιμαστεί στις πραγματικές συνθήκες ενός μεγάλου τέτοιου φυσικού φαινομένου. Όμως και στην περίπτωση των τσουνάμι η τεχνητή νοημοσύνη δείχνει ότι μπορεί να αλλάξει τους κανόνες, προσφέροντας ταχύτερα όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την αντιμετώπισή τους.
