Η ναυτιλία είναι ένας κλάδος άρρηκτα συνδεδεμένος με την Ελλάδα. Αποτελεί ένα βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, συνεισφέροντας πολύπλευρα σ’ αυτήν, άμεσα και έμμεσα, παρουσιάζοντας σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια.
Όμως, η ναυτιλία είναι και ένας κλάδος που μετασχηματίζεται έντονα. Ίσως βραδέως αναπτυσσόμενός σε σχέση με άλλους κλάδους, όμως η τάση του ψηφιακού μετασχηματισμού και η ανάγκη προς την πράσινη μετάβαση αλλάζουν το τοπίο, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία ο κλάδος της ναυτιλίας συμβάλλει στο 3% των αερίων του θερμοκηπίου σε παγκόσμιο επίπεδο, αριθμός που ενδεχομένως να μην μοιάζει πολύ μεγάλος, αλλά με τις θαλάσσιες μεταφορές να αυξάνονται τα τελευταία χρόνια, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει αντίστοιχη επιτάχυνση και στις εκπομπές άνθρακα. Κατ’ επέκταση χωρίς κάποια δράση αντιστροφής η ναυτιλία θα μπορούσε να είναι υπεύθυνη για το 10-13% των παγκόσμιων εκπομπών μέσα σε λίγες δεκαετίες.
Η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να προσφέρει ένα πολύτιμο σύμμαχο προς ένα μοντέλο λειτουργίας φιλικό προς το περιβάλλον και στον χώρο της ναυτιλίας. Ενδεχομένως λίγες λύσεις επιτρέπουν την άμεση δράση και την έξυπνη χρήση των δεδομένων από τις εταιρείες. Βέβαια, πλέον υπάρχουν τρόποι προς την επίτευξη μεγαλύτερων αποτελεσμάτων βιωσιμότητας.
Παραδοσιακά, η ναυτιλία ακολουθούσε αργούς ρυθμούς αναφορικά με την υιοθέτηση και ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στις βασικές της λειτουργίες. Η ψηφιοποίηση ωστόσο, αποφέρει αποδεδειγμένα οφέλη συμβάλλοντας πολυδιάστατα προς όφελος των ναυτιλιακών εταιρειών. Οι τελευταίες έχουν πλέον πρόσβαση σε μια μεγάλη δεξαμενή δεδομένων. Από την απόδοση του σκάφους, τον καιρό, τις τιμές των καυσίμων και όχι μόνο, τα data που συλλέγει μια εταιρεία είναι τόσα πολλά που μπορούν να αξιοποιηθούν και να προσφέρουν πολύτιμο σύμμαχο προς την πράσινη μετάβαση. Αξιοποιώντας νέες τεχνολογίες, όπως το IoT, τα Big Data, την Τεχνητή Νοημοσύνη, τη Μηχανική Μάθηση και τα προγνωστικά τους μοντέλα, οι ναυτιλιακές εταιρείες και συνολικά ο κλάδος μπορούν να έχουν απτή, άμεση και μετρήσιμη αποτύπωση όχι μόνο των εσόδων-εξόδων, αλλά και των εκπομπών άνθρακα, σε πραγματικό χρόνο, σύμφωνα με την πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν τα πλοία. Βελτιώνοντας με αυτόν τον τρόπο την παρακολούθηση και την πλοήγησή τους, τη βελτιστοποίηση στη διαχείριση φορτίου και τη βελτίωση της ασφάλειας.
Αυτές οι τεχνολογίες μπορούν να μειώσουν τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της ναυτιλίας επιτρέποντας την αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων και τη μείωση των εκπομπών, βελτιώνοντας την ενεργειακή απόδοση των πλοίων, βελτιστοποιώντας την ταχύτητά τους, ανάλογα με τις συνθήκες και μειώνοντας αντίστοιχα την κατανάλωση καυσίμων και -κατά συνέπεια- των εκπομπών. Αντίστοιχες λύσεις μπορούν να εφαρμοστούν στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας και των μεταφορών, λειτουργώντας ως καταλύτης αλλαγής, για τον πράσινο μετασχηματισμό συνολικά του παγκόσμιου εμπορίου.
Είναι γεγονός ότι ο πράσινος μετασχηματισμός της ναυτιλίας περνάει και από άλλα μονοπάτια, όπως τα εναλλακτικά καύσιμα ή οι τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας ή εκπομπών. Όμως, όλα τα παραπάνω θα χρειαστούν χρόνο για να υλοποιηθούν. Κατά συνέπεια οι ψηφιακές τεχνολογίες παρέχουν στον κλάδο το μέσο για να κάνει τώρα, άμεσα το βήμα προς ένα πιο βιώσιμο μοντέλο λειτουργίας, συμβάλλοντας προληπτικά στη διαμόρφωση του μέλλοντος της ναυτιλίας.
