Από τον Αμαζόνιο στην Βραζιλία μέχρι την Ιαπωνία, τα πλωτά ηλιακά πάνελ γνωρίζουν άνθηση σε όλο τον κόσμο, με την δυναμικότητα να έχει αυξηθεί εκρηκτικά στο δεύτερο μισό της προηγούμενης δεκαετίας. Μερικές από τις πιο μεγάλες μονάδες πλωτών ηλιακών πάνελ συναντάμε σε χώρες με μεγάλες ακτογραμμές όπως στην Κίνα (στην πόλη Dezhou είναι και η μεγαλύτερη στον κόσμο), στην Ινδία, αλλά και στη Σιγκαπούρη ή την Ταϊλάνδη. Εξίσου δυναμική αναμένεται να είναι η ανάπτυξη της αγοράς και στα επόμενα χρόνια, με το μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης να εκτιμάται στο 43% μέχρι το 2031.
Σήμερα, τα πλωτά ηλιακά πάνελ υπολογίζεται ότι συνεισφέρουν το 3,6% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, από μόλις 0,03% το 2006, τη στιγμή που η ηλιακή ενέργεια θεωρείται και επισήμως η πιο φθηνή πηγή στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Τι ήταν όμως αυτό που ώθησε τον άνθρωπο να μεταφέρει τα ηλιακά πάνελ από τη στεριά στη θάλασσα, τις λίμνες και τα ποτάμια; Είναι μάλλον ο ίδιος λόγος που βλέπουμε μεγάλα πάρκα ανεμογεννητριών να δημιουργούνται στη θάλασσα. Ο ζωτικός χώρος, καθώς το νερό καλύπτει περισσότερο από το 70% της επιφάνειας της Γης. Οι συμβατικές ηλιακές φάρμες επικρίνονται τακτικά για την έκταση της γης που καταλαμβάνουν, χώρος που ενδεχομένως να μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς, όπως η καλλιέργεια προϊόντων ή ακόμα και για τη δενδροφύτευση, μια φυσική πηγή απορρόφησης άνθρακα. Σε μια αντιπαραβολή του Πανεπιστημίου Leiden στην Ολλανδία αυτές οι φάρμες απαιτούν 40-50 φορές περισσότερο χώρο από εργοστάσια άνθρακα ή 90-100 φορές από το φυσικό αέριο.
Επομένως, είναι ένας έξυπνος τρόπος για να ελευθερωθεί γη για άλλες χρήσης. Χώρες όπως η Ιαπωνία και η Σιγκαπούρη επενδύουν σε μεγάλο βαθμό σε πλωτές ηλιακές φάρμες λόγω της περιορισμένης διαθεσιμότητας γης ή της πολύ ακριβής γης.
Ταυτόχρονα, αρκετοί οικολόγοι έχουν εκφράσει επίσης τις ανησυχίες τους ότι τα επίγεια ηλιακά (όπως και τα αιολικά) πάρκα μπορούν να έχουν επιβλαβή αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα, ειδικά εκείνα που υλοποιούνται σε περιοχές πλούσιες σε είδη.
Αν ο «ζωτικός χώρος» και η προστασία της βιοποικιλότητας είναι το ένα ζητούμενο το άλλο είναι η αποδοτικότητα. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες οι πλωτές φάρμες παράγουν περισσότερη ενέργεια σε σχέση με τις επίγειες. Ο λόγος; Το νερό κάτω από τις συγκεκριμένες φάρμες λειτουργεί ως ένα φυσικό -και αποτελεσματικό- σύστημα ψύξης, που μπορεί να αυξήσει την παραγωγή ενέργειας σε ποσοστό έως και 12,5%. Χωρίς να υπολογίζεται η εξέλιξη της συγκεκριμένης τεχνολογίας ή η ευρεία υιοθέτηση καινοτόμων ιδεών, όπως το πλωτό ηλιακό πάρκο που ακολουθεί τον ήλιο και δοκιμάζεται στην Ολλανδία. Καθώς τα πάνελ στο συγκεκριμένο πάρκο ακολουθούν τις ακτίνες του ήλιου, παράγει με συνέπεια όσο το δυνατό περισσότερη ενέργεια.
Στην προσπάθεια για την αντιστροφή της κλιματικής αλλαγής και της επίτευξης των στόχων μηδενικών ρύπων μέχρι το 2050, τα πλωτά ηλιακά πάνελ αναμένεται να παίξουν σημαντικό ρόλο στην παραγωγή ενέργειας. Και θα είναι σίγουρα ενδιαφέρον να δούμε ποιες καινοτόμες ιδέες θα προκύψουν και θα χρησιμοποιηθούν εμπορικά στο συγκεκριμένο τομέα.