Για πολλούς αιώνες πιστεύαμε ότι η τέχνη ήταν η έκφραση της δημιουργικότητας εξαιρετικά ταλαντούχων ανθρώπων. Τι μπορεί να συμβεί όμως στο μέλλον; Μπορούν τα προηγμένα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης να υποκαταστήσουν το ανθρώπινο ταλέντο και τη δημιουργικότητα;
Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει διάφορα πρωτότυπα ΑΙ συστήματα που παράγουν μελωδίες, που δημιουργούν σενάρια για ταινίες, που ζωγραφίζουν. Προγράμματα που κάτω από το γενικό όρο Generative AI, επιτρέπουν στα συστήματα να χρησιμοποιούν στοιχεία όπως αρχεία ήχου, κείμενο και εικόνες για την παραγωγή περιεχομένου. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι τo Generative AI αποτελεί μια από τις πιο υποσχόμενες εξελίξεις στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης.
Τους τελευταίους μήνες αυξάνονται τα εργαλεία που αποτελούν εκδοχές Generative AI. Ο χρήστης περιγράφει σε μια απλή πρόταση τι θέλει να περιέχει η εικόνα που έχει φανταστεί και μετά από λίγα λεπτά το σύστημα παράγει μερικές εκδοχές εικόνων πάνω σε αυτή την περιγραφή. Εν συνεχεία ο χρήστης μπορεί να επιλέξει εκείνη που του αρέσει περισσότερο και να λάβει επιπλέον εκδοχές πιο κοντά στη συγκεκριμένη εικαστική προσέγγιση. Και το κυνήγι της «τέλειας εικόνας» μπορεί να συνεχίζεται μέχρι ο χρήστης να πάρει πίσω την καλύτερη εκδοχή της.
Όλοι συμφωνούν ότι τέτοιου είδους συστήματα μπορούν να φέρουν μεγάλες αλλαγές στον κλάδο της εικαστικής δημιουργικότητας, φέρνοντας το ταλέντο, το χέρι του καλλιτέχνη σε δεύτερη μοίρα. Αρκεί μόνο η φαντασία. Για κάποιους μια τέτοια εξέλιξη κρύβει πιθανούς κινδύνους. Για άλλους είναι συναρπαστική.
Μπορούμε να θεωρήσουμε μια εικόνα που παράγεται από ένα τέτοιο σύστημα ως ένα πρωτότυπο έργο τέχνης; Αν ναι ποιος είναι ο καλλιτέχνης; Είναι ο χρήστης που έγραψε την περιγραφή της εικόνας; Μάλλον όχι, στην καλύτερη περίπτωση ήταν συνεργάτης. Είναι τότε το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης; Και εδώ η απάντηση είναι αρνητική. Το αποτέλεσμα της εικόνας μπορεί να είναι «δημιουργικό», αλλά δεν είναι με τον ίδιο τρόπο που σκεφτόμαστε τη δημιουργικότητα. Το λογισμικό δεν κατανοεί τι δημιούργησε, δεν σκέφτηκε και δεν αισθάνθηκε κάτι για να παράξει την εικόνα.
Αν πρέπει να δώσουμε μια απάντηση στο παραπάνω ερώτημα θα λέγαμε ότι η ανθρωπότητα συνολικά είναι ο δημιουργός της εικόνας. Εμείς δημιουργήσαμε την εικόνα που παρήγαγε το σύστημα ΑΙ. Όχι μόνο όσοι ζούμε σήμερα, αλλά και όσοι στο παρελθόν στις προηγούμενες δεκαετίες, ακόμα και αιώνες, δημιούργησαν τις εικόνες, τους πίνακες, τις φωτογραφίες με τις οποίες εκπαιδεύτηκαν αυτά τα συστήματα ΑΙ. Αλλά και εμείς, το κοινό, που έχει μοιραστεί, έχει σχολιάσει, έχει περιγράψει από τα social media και το Internet συνολικά όλα τα πρωτότυπα έργα σπουδαίων καλλιτεχνών.
