Η αυγή μιας νέας εποχής στην αστρονομία. Κάπως έτσι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το πρώτο σετ φωτογραφιών που έστειλε από το μακρινό σύμπαν το τηλεσκόπιο James Webb και μας έκανε να στρέψουμε για μια ακόμα φορά το βλέμμα μας προς το αχανές άπειρο του ουρανού.
Το πανίσχυρο τηλεσκόπιο James Webb, που εκτοξεύτηκε στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς «πήρε τη θέση του» στο Διάστημα, πέρασε τα δοκιμαστικά τεστ και πλέον είναι σε θέση να καταγράψει το σύμπαν όπως δεν έκανε κανένα άλλο αστρονομικό όργανο στο παρελθόν. Να μας δώσει εντυπωσιακές εικόνες για μακρινούς γαλαξίες, πλανήτες, ακόμα και μικρότερα ουράνια σώματα, όπως οι κομήτες, να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα το Σύμπαν και το πως δημιουργήθηκε και γιατί όχι να ξεκλειδώσει μυστήρια, άλυτα μέχρι σήμερα στην επιστημονική κοινότητα. Να τη βοηθήσει σε νέες ανακαλύψεις και, ποιος ξέρει, μπορεί να βοηθήσει στην πραγματοποίηση πολλών μελλοντικών διαστημικών αποστολών της ανθρωπότητας στις επόμενες δεκαετίες.
Το κόστος του ναι είναι αστρονομικό, 10 δισεκατομμύρια δολάρια θα κοστίσει η κατασκευή και η αποστολή του για τα επόμενα 20 χρόνια, αλλά η συμβολή του στην πρόοδο της αστρονομίας θα είναι ανεκτίμητη. Όχι μόνο για την αμερικανική υπηρεσία NASA, αλλά και για την αντίστοιχη ευρωπαϊκή (ESA), την καναδική (CSA) -με τη συμβολή των οποίων υλοποιήθηκε το project- και για όλο τον κόσμο συνολικά.
Συμβολή που έγινε αντιληπτή με τις πρώτες φωτογραφίες του που δημοσίευσε η NASA μέσα στον Ιούλιο, από τις πιο μακρινές αστρικές γειτονιές, αλλά και τη δική μας, το ηλιακό σύστημα. Στο «Κουιντέτο του Στεφάν» είδαμε μια ομάδα πέντε γαλαξιών που αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους σε μια περιοχή που βρίσκεται 290 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά. Στο “βρεφοκομείο αστεριών”, το «Νεφέλωμα της Τροπίδος» παίρνουμε μια γεύση για τη δημιουργία των αστεριών, από μια περιοχή που βρίσκεται σε απόσταση 7600 ετών φωτός από τη Γη. Στο «Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα» έχουμε την εντελώς αντίθετη πλευρά των κοσμικών αλλαγών, ένα άστρο που πεθαίνει 2000 έτη φωτός μακριά μας. Στη φωτογραφία με τίτλο SMACS 0723, αντικρύζουμε ένα τεράστιο σμήνος γαλαξιών σε μια ακόμα μεγαλύτερη απόσταση. Κρατηθείτε, 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια πίσω στο χρόνο.
Λίγες ημέρες αργότερα, το James Webb έστρεψε το κάτοπτρό του και στη δική μας γειτονιά, δίνοντάς μας τις πρώτες εντυπωσιακές εικόνες του από το Δία, πιο καθαρός από ποτέ, με τους χαρακτηριστικούς δακτυλίους του, τη Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα, ενώ «φως» έπεσε και στους δορυφόρους του, την Ευρώπη, τη Θήβη και τη Μήτις.
Είμαστε μόνο στην αρχή. Το τηλεσκόπιο James Webb εκτός απροόπτου θα συνεχίσει να στέλνει εικόνες για τις επόμενες δύο δεκαετίες, σαρώνοντας όλο το άπειρο του Σύμπαντος. Στη δική μας γειτονιά θα μας βοηθήσει να γνωρίσουμε καλύτερα το Δία, τον οποίο θα συνεχίζει να στοχεύει τους επόμενους μήνες, τον Ουρανό, τον Ποσειδώνα, τον Πλούτωνα και το δορυφόρο του Χάροντα, την πιο μυστηριώδη γωνία του ηλιακού μας συστήματος, τη Ζώνη του Κάιπερ και βέβαια τον Άρη. Εκεί η συμβολή του αναμένεται να είναι καθοριστική στο όραμα μιας επανδρωμένης αποστολής, αφού εκτιμάται ότι μέσα στα επόμενα χρόνια το James Webb θα μπορέσει να καταγράψει μια από τις πολύ ισχυρές καταιγίδες που πλήττουν τον πλανήτη, παρέχοντας σημαντικές πληροφορίες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν ένα μελλοντικό διαστημόπλοιο με προορισμό τον Κόκκινο πλανήτη.
Μέσα στον Ιούλιο πήραμε μόλις μια πρώτη γεύση για το τι είναι ικανό να μας προσφέρει το James Webb. Αναμφίβολα, όσο περνούν οι μήνες το φωτογραφικό υλικό θα είναι ακόμα πιο συναρπαστικό και οι πληροφορίες προς την επιστημονική κοινότητα θεμελιώδους σημασίας.
